Prangend Antwoord 3: de modelovereenkomst!

In dit drieluik van antwoorden op de prangende vragen die ik afgelopen maandag bij Impact Hub Rotterdam gesteld kreeg, kon die over de modelovereenkomst natuurlijk niet ontbreken! Een heet hangijzer in de wereld van zelfstandigen en opdrachtgevers. De beschrijvingen heb ik natuurlijk geanonimiseerd en veralgemeniseerd. Elke gelijkenis met bestaande personen en omstandigheden berust geheel op toeval! 🙂

De concrete vraag was: “Waarom zegt mijn opdrachtgever dat hij in onze overeenkomst om fiscale redenen niet de gemaakte afspraak kan opnemen dat al gefactureerde voorschotten wel verrekend worden met de eindfactuur maar bij voortijdige beëindiging niet terugbetaald hoeven te worden?” Ik las de overeenkomst, opgemaakt volgens een model van de Belastingdienst, door en begreep wel enigszins waarom.

Een overeenkomst van opdracht regelt de afspraken tussen een opdrachtgever en een zelfstandige opdrachtnemer. Daarbij gaat het om het bereiken van een (hopelijk wel omschreven) resultaat op een bepaald moment tegen een afgesproken prijs. De manier waarop is in grote lijnen de verantwoordelijkheid van de opdrachtnemer. Dit ter onderscheid van een arbeidsovereenkomst, waarin de werknemer de werkzaamheden persoonlijk moet verrichten onder gezag van de werkgever. Het is precies dit onderscheid dat de relatie en daarmee de belastingplicht bepaalt: een opdracht aan een zelfstandige (met dus inkomstenbelasting) of een arbeidsovereenkomst met loonheffing.

De overeenkomst die ik onder ogen kreeg, ademde in de vrij in te vullen artikelen ‘dienstbetrekking’ en niet ‘opdracht’: het ging over werkzaamheden gedurende een bepaalde periode. En als de opdrachtnemer elke maand een factuur mag sturen voor gewerkte uren (die niet terugbetaald hoeven te worden als de overeenkomst ontbonden wordt), dan lijkt het nog meer op een dienstbetrekking. Het was ook de eerste keer dat de opdrachtgever een zelfstandige ging inhuren, dus geheel onbegrijpelijk was het niet. Maar het is dus belangrijk de drempel over te stappen naar de andere manier van werken waar de kernwoorden ‘opdracht’, ‘resultaat’ en ‘zelfstandig’ zijn.

En mijn concrete antwoord was dat de opdrachtgever en opdrachtnemer het beste een aantal concrete tussenresultaten kunnen afspreken en dat de opdrachtnemer dan steeds bij het bereiken van een tussenresultaat een (niet-terugvorderbare) factuur kan sturen. Dan lijkt mij er geen vuiltje aan de lucht.