Nieuwe wet VBAR in 2025: wat betekent het voor jou?

Sinds 2016 geldt de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties, beter bekend als de Wet DBA. In hoofdzaak gaat die wet erover hoe een opdrachtgever kan herkennen of een zzp’er (*) die voor haar of hem werkt, in loondienst is (schijnzelfstandig) of een “echte” zelfstandige is. Voor de opdrachtgever is dat belangrijk om te weten, omdat die in het eerste geval loonheffing moet inhouden en afdragen en gebonden is aan de de wettelijke regelgeving over arbeidsovereenkomsten. Al jaren wordt de wet DBA niet gehandhaafd.

Dat gaat binnenkort veranderen. De overheid wil namelijk het aantal schijnzelfstandigen terugdringen, want zij worden niet beschermd tegen onderbetaling, onderverzekering en slechte arbeidsomstandigheden. Er komt ook nieuwe wetgeving: de Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelatie en Rechtsvermoeden (VBAR). De Belastingdienst gaat alvast de criteria van de Wet VBAR gebruiken bij de handhaving.

Wat houdt de Wet VBAR in?

De beoordeling of een werkende een zelfstandig ondernemer of een werknemer is, is een ingewikkeld verhaal. De kern van de regeling komt hierop neer.

1. De eerste vraag is of de zzp’er werkinhoudelijk of organisatorisch wordt aangestuurd door de opdrachtgever. Dat is de zogenoemde ‘W-toets’. Zonder deze aansturing ziet de Belastingdienst de zzp’er niet als werknemer maar als zelfstandig ondernemer.
2. Als de opdrachtgever wel werkinhoudelijk of organisatorisch aanstuurt, is de volgende vraag of de mate van zelfstandig werken door de zzp’er binnen de arbeidsrelatie zwaarder weegt dan de werkinhoudelijke of organisatorische aansturing, de zogenoemde ‘Z-toets’. Als de werkinhoudelijke of organisatorische aansturing zwaarder weegt dan de zelfstandigheid van functioneren, vindt de  Belastingdienst dat er sprake is van een dienstverband.
3. Als de werkinhoudelijke of organisatorische aansturing ongeveer even zwaar weegt als de zelfstandigheid van functioneren, wordt er gekeken naar het ondernemerschap van de persoon, de zogenoemde ‘OP-toets’. Daarbij gaat het erom hoe de zzp’er zich naar buiten toe gedraagt, en of er wel of geen sprake is van structureel ondernemerschap. Gedraagt de werkende zich naar buiten toe als ondernemer, dan geldt hij weer als zelfstandig ondernemer. Anders ziet de Belastingdienst hem als werknemer. 

Beoordeling van en advies over jouw situatie

Uit dit geheel van toetsen blijkt dan of sprake is van een echte zzp’er (ondernemer) of van een werknemer. Als jullie werkrelatie die van ondernemers is, dan stuurt de opdrachtnemer een factuur aan de opdrachtgever. Maar als de zzp’er volgens de toetsen een schijnzelfstandige is, dan is er een arbeidsrelatie en moet de opdrachtgever de opdrachtnemer dus in dienst nemen. Dat is een belangrijk verschil. Als je hierover advies wilt, omdat je zzp’ers inhuurt of juist zzp’er bent, en wilt weten hoe jullie werkrelatie beoordeeld zou kunnen worden, neem dan contact met ons op!

Aanvullende informatie van de overheid 

De overheid heeft een brochure opgesteld met een aantal voorbeelden van beoordelingen. Daarnaast heeft de overheid een online scan gemaakt, die je kunt gebruiken voor de toets of sprake is van een zelfstandig ondernemer of een werknemer.

Rechtsvermoeden werknemerschap

De Wet VBAR bevat naast criteria voor het bestaan van het zelfstandig ondernemerschap of werknemerschap nog een tweede belangrijk onderdeel. De wet bepaalt dat als het uurtarief van een zzp’er lager is dan € 36,= ex btw (bedrag voor 2025), de Belastingdienst er vanuit mag gaan dat sprake is van een werknemer. Dit wordt het ‘rechtsvermoeden van werknemerschap’ genoemd, maar geldt alleen in geval van zakelijke opdrachtgevers, niet voor zelfstandigen en hun particuliere (niet-zakelijke) klanten.

De opdrachtgever/werkgever kan het rechtsvermoeden bestrijden maar moet dan bewijzen dat toch sprake is van ondernemerschap van degene die de werkzaamheden verricht. 

(*) Ik gebruik niet graag de term “zzp’er” omdat dit meteen zelfstandigen uitsluit die af en toe een parttimer of stagiair in dienst hebben. Maar in deze tekst komt anders de term “zelfstandige” wel heel veel voor.